წმ. ნიკოლოზ სტუდიელი. სტუდიელ აღმსარებელთა ცხოვრებანი. დღეს 4/17 თებერვალს მისი ხსენების დღეა.

ღირსი მამები და აღმსარებლები თეოდორე და ნიკოლოზ სტუდიელები

ღირსი ნიკოლოზ სტუდიელი (793-858) კუნძულ კრეტაზე დაიბადა. მშობლებმა ზნეკეთილი აღზრდა და კარგი განათლება მისცეს მას. ნიკოლოზის ბიძა - თეოფანე სტუდიელთა მონასტრის ბერი იყო. 10 წლის ასაკში ნიკოლოზი უკვე სტუდიელთა საყმაწვილო სკოლაში სწავლობდა და ფაქტიურად სამონასტრო წესით ცხოვრობდა. ნიჭიერმა ყმაწვილმა მალე მიიქცია ყურადღება, როგორც ჩინებულმა და უაღრესად სწრაფმა კალიგრაფმა, ლიტურგიკის, აგიოგრაფიის და დოგმატური ღვთისმეტყველების კარგმა მცოდნემ. სრულწლოვანებას მიღწეული ნიკოლოზი წმ. თეოდორემ ბერად აღკვეცა. ჭაბუკ ბერს ღმერთმა ლოცვისა და ცრემლების განსაკუთრებული მადლი უბოძა. მოგვიანებით ნიკოლოზი მღვდლად აკურთხეს.

30/12 იანვარი. წმიდათა შორის მამანი ჩვენი, დიდნი მღვდელმთავარნი: ბასილი დიდი, გრიგოლი ღვთისმეტყველი და იოანე ოქროპირი. დღეს მათი ხსენების დღეა.

კრება მსოფლიოს დიდთა მოძღვართა და მღვდელმთავართა ბასილი დიდისა, გრიგოლ ღვთისმეტყველისა და იოანე ოქროპირისა. კონსტანტინეპოლში დიდხანს მიმდინარეობდა კამათი იმის თაობაზე, თუ ვისთვის მიენიჭებინათ უპირატესობა სამი მღვდელმთავრიდან: ერთნი ბასილი დიდს (ხს. 1 იანვარს) აყენებდნენ უფრო მაღლა, მეორენი - გრიგოლ ღვთისმეტყველს (ხს. 25 იანვარს), სხვები კი - იოანე ოქროპირს (ხს. 13 ნოემბერს). ამ მიზეზით ქრისტიანებს შორის განხეთქილება წარმოიშვა.

ღვთის ნებით, 1084 წელს სამივე მღვდელმთავარი ერთად ეჩვენა მიტროპოლიტ იოანეს და განუცხადეს, რომ თანასწორნი არიან უფლის წინაშე და უბრძანეს ერთ დღეს დაეწესებინათ მათი ხსენება.

„წმიდანთა ცხოვრება“, ტომი I, თბილისი, 2001 წ.

ტროპარი:  ვითარცა მოციქულთა თანა მოსაგრენი და ყოვლისა სოფლისა მოძღვარნი, მაცხოვარსა ყოველთასა ევედრენით, რაითა მოსცეს სოფელსა მშვიდობა და სულთა ჩვენთა დიდი წყალობა.

კონდაკი:   სამთა უპირატესთა და უდიდესთა მნათობთა, სამ-მზეობისა ღმრთაებისათა, რომელთა ყოველი სოფელი შარავანდედითა დოღმატთა საღმრთოთა განანათლებს და თაფლთ-მწოლვარითა მდინარითა სიბრძნისათა, ყოველი სოფელი ცნობისა ღმრთისა ნაკადულითა მორწყეს, ბასილის დიდსა და ღმრთისმეტყველსა გრიგოლის თანა იოანეს ენა ოქროვან წოდებულსა ყოველნი, რომელი სიტყვათა მათთა ტრფიალთ-ვართ, მოვედით თანად და გალობად პატივს ვსცემდეთ მათ, რამეთუ ესენი ყოვლადწმინდასა სამებასა ჩვენთვის მარადის ევედრებიან.

დღეს 29/11 იანვარს მისი ხსენების დღეა. წმიდა მოწამე აშოტ კურაპალატი (ბაგრატიონი) ( VIII ს.)

აშოტ I კურაპალატი

ბაგრატიონთა ათასწლოვანი დინასტიის მამამთავარი აშოტ კურაპალატი დალოცა წმიდა გრიგოლ ხანძთელმა:

„არა მოაკლდეს მთავრობა შვილთა შენთა და ნათესავთა მათთა, ქუეყანათა ამათ - უკუნისამდე ჟამთა, არამედ იყვნენ იგინი მტკიცედ უფროის კლდეთა მყართა და მთათა საუკუნეთა და დიდებულ იყვნენ უკუნისამდე“.

განადიდა უფალმან მეფობა აშოტ კურაპალატისა: ეუფლა ქართლს და საზღვართა მისთა (ისტორიული საქართველოს მიწა-წყალს). ბერძენთა მეფემან მოუბოძა კურაპალატობა აშოტს.

შემდგომად ამისსა მოვიდა ხალილ არაბიელი, და დაიპყრა სომხითი, ქართლი და ჰერეთი.

არტანუჯის ციხე

და იწყეს ძიება აშოტ კურაპალატისა, და ვერ უძლო წინააღდგომად მათდა აშოტ და ივლტოდა მათგან. და წარემართა იგი, რათა წარვიდეს საბერძნეთად, და თანა ჰყვეს მას დედა და ცოლი და ორნი ძენი მისნი: უხუცესი ადარნასე და შედეგი ბაგრატ. ხოლო უმრწემესი ძე, სახელით გუარამ არტანუჯსა შინა დაებადა. და ერი თვსი მცირედ ჰყვა თანა, მკვდრნი მისნი, დედა-წულითურთ და შვილითურთ მათით. და მოიწივნეს მთასა ჯავახეთისასა, კიდესა დიდისა მის ტბისა ფარავნისასა, დამაშურალნი სლვისაგან, და გარდახდეს და განსუენებად კიდესა მის ტბისასა. ჭამეს რა პური, მცირედ მიერულათ, და მძინარეთა ეწივნეს დიდნი ლაშქარნი სარკინოზთანი. მაშინ შეეწია ღმერთი აშოტ კურატპალატსა და კნინსა ლაშქარსა მისსა მოსცა ძლევა მათ ზედა, და მოსრნეს სიმრავლენი ურიცხუნი. წარმოვიდეს მუნით და მოიწივნეს ხევსა შავშეთისასა.

ხოლო ხევი შავშეთისა უშენებელი იყო მაშინ, გარეშე მცირედთა სოფელთასა. რამეთუ ჟამთაა სპარსთა უფლებისასა აოხრდა, ოდეს-იგი ყრუმან ბაღდადელმან შემუსრნა ყოველნი ციხენი და მოვლო შავშეთიცა და ღადონი. და კუალად შემდგომად მისსა სრვამან სატლობისამან მოაოხრა შავშეთი, კლარჯეთი და მცირედღა დაშთეს კაცნი ადგილ-ადგილ. ხოლო დაშთომილთა მათ მკვიდრთა შავშეთისათა შეიწყნარეს იგი სიხარულითაა და სიყუარულითა, და დაემკვიდრა მუნ. და მისცა ღმერთმან გამარჯვუება და ახელმწიფა იგი შავშეთ-კლარჯეთსა ზედა და რომელნიმე სოფელნი მისნი ქუეყანისანი მოიყიდნა საფასოთი, და ზოგნი ოხერნი აღაშენნა, და განამრავლა სოფლები აშოტ კურატპალატმან ქუეყანათა მათ შინა. და განამტკიცნა ღმერთმან ხელმწიფობა მისი ნებითა ბერძენთა მეფისათა.

ხოლო ამან აშოტ კურატპალატმან მოიპოვა კლარჯეთის ტყეთა შინა კლდე ერთი, რომელი პირველ ვახტანგ გორგასალს ციხედ აღეშენა, სახელით არტანუჯი. აოხრებულ იყო ბაღდადელისა მის ყრუობითგან; იგი განაახლა აშოტ და აღაშენა ეგრეთვე ციხედ და წინა-კერძო მისსა, ქუეშეთ, აღაშენა ქალაქი, და აღაშენა ციხესა მას შინა ეკლესია წმიდათაა მოციქულთა პეტრესი და პავლესი და შექმნა მას შინა საფლავი თვისი, და დაემკვიდრა ციხესა მას შინა ცხოვრებად. და მერმე კუალად ეუფლა ქუეყანათა ვიდრე კარადმდე ბარდავის ქალაქისა. და მრავალგზის მოსცა ღმერთმან აშოტ კურატპალატსა ძლევა და დიდი დიდება ბრძოლათა შინა.

და მოკლეს აშოტ კურაპალატი გარდაბანს, ეკლესიასა შინა, და სისხლი მისი, რომელი მაშინ დაითხია, აწცა იხილვების ვითარცა ახალი.

მეორე ვერსიით წმიდა მოწამე აშოტ კურაპალატი მოკლეს დოლისყანას ეკლესიაში 29 იანვარს 826 წელს „მახვილითა საკურთხეველსა ზედა“.

„დაკლეს იგი მუნ ვითარცა ცხოვარი აღსავალსა საკურთხევლისასა და სისხლი იგი მისი დათხეული დღესაცა საჩინოდ სახილველ არს“, - წერს სუმბატ დავითის ძე თავის წიგნში „ცხოვრება და უწყება ბაგრატიონიანთა“.

დაკრძალეს არტანუჯის წმიდა მოციქულების პეტრე-პავლეს ეკლესიაში.

http://www.nplg.gov.ge/gsdl/cgi-bin/library.exe?e=d-01000-00---off-0patriarc--00-1----0-10-0---0---0direct-10---4-------0-1l--11-ka-50---20-about---00-3-1-00-0-0-11-1-0utfZz-8-00&a=d&c=patriarc&cl=CL3&d=HASH0521810ff9a47db51542d8.10

Житие святого Павлина Милостивого, епископа Ноланского

                 Угодник Божий Павлин был родом из Аквитании1. Во время мирской жизни он был одним из старших сенаторов при римском императоре. Он был благочестивой жизни и боялся Бога2. Супруга его по имени Тарасия, по вере и добродетелям своим была подобна своему мужу и также была благочестива. Не имея собственных детей, они брали убогих сирот и заботились о них, как о своих детях, питая их и поучая страху Божию. Со дня на день они преуспевали во всякой добродетели и обильно раздавали милостыню нищим. Наконец они и сами пожелали, ради угождение Богу, стать нищими. Они продали свое большое имение и, раздав все нуждающимся, сами жили в добровольной нищете, подобно людям убогим, и возлагали свое упование на промысл Божий. Раз, когда они уже сильно обнищали, пришел к ним нищий просить милостыни; но у них не было ничего, кроме одного хлеба. Блаженный Павлин посоветовал своей супруге - и этот последний хлеб отдать нищему.

დღესვეა 19/1 იანვარს ხსენება მეორე დიდი მამის ხსენება.ცხორებაჲ მაკარი მოქალაქისაჲ (ალექსანდრიელი)

   

  სხუაჲცა ვინმე მაკარი იყო, რომელმან სკიტეს პირველად

   მონასტერი აღაშენა. და არს ადგილი იგი უდაბნო და მიახ მიერ

   ნიტრიად დღისა და ღამისა სავალ დიდსა მას უდაბნოსა. და არნ

   ჭირი დიდი   მუნ მიმავალთაჲ, უკუეთუ ვინმე მცირედ სცთის

   გზასა მას, ყოლადვე შესცთის დიდსა მას უდაბნოსა. და არიან მუნ

   ყოველნივე კაცნი სრულნი, რამეთუ ვერვინ უსუსური შემძლებელ

   არს ყოფად, რამეთუ ფიცხელ არს ადგილი იგი და ნუგეშინის-საცემელი

   ყოვლადვე არაჲ არს მუნ. ხოლო რომელსა-ესე პირველად

სახელ-ვსდევ მაკარის მოქალაქესა, მივიდა იგი მუნ ოდესმე

   საჴმრისათჳს დიდისა მაკარისა. და ვითარ ეგულებოდა მათ წიაღსლვაჲ

   ნილოსსა, შევიდეს ესენი ერთად ნავსა, სადა-იგი იყვნეს

   ორნი კომსნი, მრავლითა ერითა შესრულ იყვნეს იგინი და სამსახურებელი

   აქუნდა მათ მუნ შინა ვეცხლისაჲ და ოქროჲსაჲ,

   აღჳრები ცხენთა მათთაჲ და მსახურნი ვინმე ერისაგანნი და ფარღელი

   ოქროჲსაჲ მონათა მათთა. და ოქროჲსა სარტყელი? ემოსა

   ვიეთმე მათგანთა. და ვითარცა იხილნეს მონაზონნი იგი აზნაურთა

   მათ  ძაძითა რაჲთმე ძუელითა შემოსილნი, შეურაცხად

   მსხდომარენი ყურესა ერთსა ნავისასა, ჰნატრიდეს იგინი მათსა

   მას ცხორებასა და სიმდაბლესა. ერთმან მათგანმან აზნაურმან

   მიუგო და ჰრქუა მათ:. ნეტარ ხართ თქუენ, კაცნო ღმრთისანო,

   რომელნი სოფელსა ამას ემღერით. მიუგო მაკარი მოქალაქემან და

   ჰრქუა მათ: ჩუენ სამე სოფელსა ვემღერით, ხოლო ნანდილვე

   თქუენ სოფელი გემღერის. გულისჴმა-ყავთ, რამეთუ არა ნეფსით,

   არამედ უფროჲს-ღა წინაწარმეტყუელებით სთქუთ ჩუენდა

   მომართ, ორთავე სახელი მაკარი გურქჳან. ხოლო მან კაცმან

   შეიკდიმა სიტყუაჲ ესე, წარვიდა სახედ თჳსა, განიძარცუა სამოსელი

   და ყოველი სამკაული თჳსი. და შფოთი იგი განიშორა და განუყო

   ყოველი მონაგები გლახაკთა და მონაზონ იქმნა.

       იტყოდეს მისვე მამისა მაკარისთჳს, ვითარმედ: მოიყვანეს

   მისა ხუცესი ვინმე სოფლისაჲ, რომლისაჲ თავი იყო

   შეჭ\მულ  ვნებისა მისგან, რომელსა ჰრქჳან კარკინოჲ და

   ჩნდა ძუალი თავისა მისისაჲ. და ევედრებოდეს ყოველნი წმიდასა

   მაკარის, რაჲთა ყოს მისთჳს ლოცვაჲ და განიკურნოს. ხოლო

   მან არა ინება, არამედ თქუა: არა ჯერ-არს განკურნებაჲ მაგისი,

   რამეთუ ისიძავს და ჟამსა წირავს და მისთჳს ისწავების. არწმუნეთ

   მაგას განშორებაჲ მსახურებისაგან საიდუმლოთა ღმრთისათა,

   რაჲთა არღარა მღდელობდეს. და ღმერთმან ყოს კურნებაჲ. ხოლო

მან ძჳრ-ხილულმან აღუთქუა ფიცით ესე ყოფად, რაჲთა არღარა

   მღდელობდეს. ჰრქუა მას წმიდამან მაკარი: გრწამსა, ვითარმედ

   არს ღმერთი? ხოლო მან თქუა: ჰჱ. და ჰრქუა მას კუალად წმიდამან

   მაკარი: ნუ შემძლებელ ხარა კიცხევად? ხოლო მან ჰრქუა: არა.

   ჰრქუა მას წმიდამან მაკარი: უკუეთუ გიცნობიეს ცოდვაჲ და

   სწავლაჲ ღმრთისა მიერ, რომელ არს შენ ზედა, ამიერითგან ეკრძალე

   და ნუღარა იქმ მას.   ხოლო მან აღუარა მას შეცოდებაჲ

   თჳსი და აღუთქუა, რაჲთა არღარა ცოდვიდეს და არცა მღდელობდეს,

   არამედ რაჲთა იყოს იგი ერისა-კაცად. და დაასხნა მას

   ზედა ჴელნი მისნი წმიდამან მაკარი და ყო მისთჳს ლოცვაჲ. და

   მცირედთა დღეთა შემდგომად განიკურნა, და კუალად მოეგო თმაჲ

   თავისა მისისაჲ და წარვიდა ცოცხალი სახედ თჳსა.

       გჳთხრა ჩუენ ესეცა მანვე მაკარი, ვითარმედ: ჟამსა მას მოღებისასა

   საიღუმლოთა ღმრთისათა არათუ ჴელითა ჩემითა მივსცი

   ზიარებაჲ მარკოზს მარტოდ-მყოფსა, არამედ ანგელოზმან მისცის

   საკურთხეველისაგან, გარნა მარჯუენასა მას ხოლო ვხედვიდი

   მიმცემელისასა.

       მო-ვინაჲმე-ვიდოდა მამაჲ მაკარი სენაკად თჳსა და ეკიდა

   ბაჲაჲ და შეემთხჳა მას ეშმაკი გზასა ზედა და აქუნდა რაჲმე ჴელთა

   მისთა. და უნდა ცემაჲ მისი და ვერ შეუძლო მიახლებად. და

   ჰრქუა მას ეშმაკმან  მან: დიდი მადლი არს შენ თანა, მაკარი.

   რამეთუ ვერ შემძლებელ ვიქმენ მიახლებად შენდა. რომელსა შენ

   ჰყოფ, მეცა ვჰყოფ: შენ იმარხავ, მე თავადი ყოლადვე არა ვჭამ

   შენ იღჳძებ, მე ყოლადვე არა დავიძინებ, არამედ ერთითა საქმითა

   მძლევ. ჰრქუა მას მამამან მაკარი: რომელი საქმე არს? ჰრქუა მას

   ეშმაკმან: სიმდაბლითა შენითა ვერ შემძლებელ ვარ შენდა მიახლებად.

   ხოლო მაკარი აღიპყრნა ჴელნი ღმრთისა მიმართ და ეშმაკი

   იგი ივლტოდა სირცხჳლეული.

http://titus.uni-frankfurt.de/texte/etca/cauc/ageo/novelebi/noveleb2/novelt.htm